کدام آهن زنگ نمی‌زند
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا برخی از آهن‌ها پس از مدتی استفاده، دچار زنگ زدگی و خوردگی می‌شوند، اما بعضی دیگر سال‌ها بدون تغییر باقی می‌مانند؟ انتخاب نوع مناسب آهن، به ویژه در پروژه‌های ساختمانی، صنعتی یا حتی خانگی، اهمیت زیادی دارد. اگر به دنبال اطلاعات دقیق درباره کدام آهن زنگ نمی‌زند و انواع آن هستید، این مطلب می‌تواند راهنمای کاملی برای شما باشد.
آهن زنگ نزن چیست و چرا زنگ نمی‌زند؟
اصطلاح «آهن زنگ نزن» معمولاً به فولادهای ضد زنگ اشاره دارد که به دلیل ترکیب شیمیایی خاص خود، به ویژه وجود کروم، در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاومت بالایی دارند. برخلاف آهن معمولی که در تماس با رطوبت و اکسیژن هوا اکسید شده و زنگ می‌زند، فولاد زنگ نزن با تشکیل یک لایه نازک اکسید کروم روی سطح خود از نفوذ هوا و رطوبت جلوگیری می‌کند و به همین دلیل دچار زنگ زدگی نمی‌شود. این ویژگی باعث شده تا آهن زنگ نزن در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، ساختمان‌سازی، لوازم خانگی و تجهیزات پزشکی کاربرد فراوانی داشته باشد.
انواع آهن زنگ نزن و ویژگی‌های هر کدام
آهن زنگ نزن در سه دسته اصلی تولید می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی دارند:
- آستنیتیک (استیل نگیر): این نوع فولاد ضد زنگ حاوی درصد بالایی کروم و نیکل است و مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی دارد. همچنین قابلیت شکل‌پذیری و جوشکاری بالایی دارد و معمولاً در تجهیزات پزشکی، ظروف آشپزخانه و صنایع غذایی استفاده می‌شود.
- مارتنزیتیک (استیل بگیر): این فولادها سختی و مقاومت سایشی بالایی دارند اما قابلیت جوشکاری کمتری نسبت به آستنیتیک‌ها دارند. معمولاً در تیغه‌ها، ابزارهای برش و قطعات صنعتی کاربرد دارند.
- فریتیک (استیل بگیر): این نوع فولاد ضد زنگ حاوی کروم است اما نیکل کمی دارد و مقاومت خوردگی خوبی ارائه می‌دهد. به طور معمول در قطعات خودرو و تجهیزات صنعتی استفاده می‌شود.
فلزات و آلیاژهای دیگر که زنگ نمی‌زنند
علاوه بر آهن زنگ نزن، فلزات و آلیاژهای دیگری نیز وجود دارند که به دلیل خواص طبیعی یا ترکیبات خاص، دچار زنگ زدگی نمی‌شوند:
- آلومینیوم: این فلز به دلیل واکنش سریع با اکسیژن، لایه اکسید آلومینیوم تشکیل می‌دهد که سطح آن را پوشش داده و از خوردگی بیشتر جلوگیری می‌کند.
- مس: مس به شکل خالص زنگ نمی‌زند اما در تماس با هوا اکسید شده و یک لایه سبزرنگ (پتینه) روی آن ایجاد می‌شود که از فلز محافظت می‌کند.
- برنج و برنز: این دو آلیاژ مس هستند که به دلیل عدم وجود آهن، زنگ نمی‌زنند و در صنایع دریایی و دکوراسیون کاربرد دارند.
- تیتانیوم: فلزی سبک و مقاوم در برابر خوردگی که در صنایع هوافضا، پزشکی و دریایی استفاده می‌شود.